Ettersom svenskane sin mest kjende produsent av knekkebrød har blitt kjøpt opp av ein italiensk pasta-produsent – og den industrielle varianten i blant smakar som papp, er det på tide å ta over knekkebrød-produksjonen sjølv.

I min eigen barndom var knekkebrød det siste vi gjekk for når vi var «fysne» og på jakt etter eit eller anna godt i kjøkkenskapet. Svenskane sitt motstykke til flatbrødet var då for lengst industrialisert, trass i at bakstekonene i Värmland visstnok har lagd sine eigne «hårdbröd» på rugmjøl heilt sidan 500 etter Kristus. Kakene blei steikt på høg varme, og deretter tørka.

Akkurat som flatbrødet har knekkebrødet lågt innhald av vatn, ofte ikkje meir enn 10 prosent. Dermed var det frå gammalt av svært eigna for langtidslagring, som var gull verdt for fattigfolk lenge før elektrisitet og kjøleskapet var påtenkt.

Men tidene endrar seg. Dei store knekkebrødprodusentane som dukka opp i nabolandet vårt på slutten av 1800- og starten på 1900-talet har for lengst utvida sortimentet i nær sagt alle smaksretningar, samstundes som interessa for knekkebrød har breidd om seg. Du får til og med kjøpt rasjonspakkar med knekkebrød og smørost mellom brøda. Men desse variantane (frå Wasa) har dessverre vore fullstappa med den omstridde palmeoljen, som ikkje er særleg sunn for verken små eller store. Og ettersom Wasa i dag er eigd av den italienske pasta/næringsmiddel-produsenten Barilla, er det ingen grunn til å være nasjonalistiske på svenskane sine vegne…

I dag lagar mange heimebakarar knekkebrød basert på surdeig, og blandar inn ei lang rekke frø-typar. Oppskrifta under er eit heilt lite smaksunivers, og etter å ha søkt rundt på nettet verkar det som dette er snakk om ei oppskrift som spreidd seg landet rundt – utan at eg klarar å finne opphavet. Men gode vandrehistorier skal vi ta vare på!

Oppskrift på svigermor sine heimelagde knekkebrød

• 2 desiliter sammalt rug, grov type
• 2 desiliter lettkokte havregryn
• 2 desiliter sesamfrø
• 2 desiliter solsikkefrø
• 1 desiliter linfrø
• 1 desiliter kruskakli
• 2 ts salt
• 7 desiliter kaldt vatn

Sett steikeomnen på 150-160 grader med varmluft. Tynne knekkebrød må passast på i steikeomnen, for slike omnar oppfører seg veldig ulikt. Over- og undervarme-funksjonen i steikeomnen min er veldig snill, mens varmlufta ofte brenn hardt i hjørna av omnen. Varmlufta er å tilrå, ettersom du vil ha sprø knekkebrød. Men du bør prøve deg fram når det gjeld temperatur og steiketid.

Finn fram ein romsleg bolle, bland i hop alle ingrediensane til ein tjukk graut og la røra svelle i om lag ein halv time.

Finn fram to steikebrett, og legg bakepapir på begge. Du vil kunne oppleve at knekkebrøda set seg fast i bakepapiret, og det kan ha med kvaliteten på papiret å gjere. Så det kan vere lurt å pensle bakepapiret med ein nøytral matolje. Eg har investert i rimelege, varmefaste plastmatter liknande dei konditorar bruker, og då slepp du å tenke på at baksten set seg fast.

Fordel knekkebrød-røra likt på dei to steikebretta, og brukt ein slikkepott til å få massen jamt fordelt, slik at knekkebrøda blir (om lag) like tjukke.

Sett eit av steikebretta oppe i omnen, det andre lenge nede. Etter ti minutt tar du begge bretta ut, lukker steikeomnsdøra og bruker eit pizzahjul eller ein kniv til å skjære opp knekkebrøda i den storleiken du vil ha dei. No steiker du knekkebrøda vidare ein liten time. Kvart 20. minutt setter du den øvste brette nedst, og samtidig snur du dei i omnen. Men husk å følgje godt med under steikinga, slik at knekkebrøda ikkje blir svidd.

Når knekkebrøda er klare, kan du skjære lett mellom knekkebrøda, slik at dei får den forma og storleiken du vil. Flytt knekkebrøda deretter raskt over på rist, elles blir dei ikkje sprø. Dersom du vil at knekkebrøda skal vere mest mulig flate, må du passe på at dei ligg beint på ristene.

Ettersom desse knekkebrøda inneheld langt meir væske enn den tradisjonelle varianten, held dei seg ikkje like lenge. Men når dei har tørka, kan du trygt oppbevare dei i kakeboksar nokre veker. Aller best er dei nybakte, med brunost og heimelagd blåbærsyltetøy på.