Far min elska brosme. Men den skulle vere lettsalta. Før han gjekk ut av tida, skaffa ein kompis fire kilo filet av beste merke. Halvparten salta eg til far, resten steikte vi og serverte med ein asiatisk dressing – eller saus – som forandra heile smaksbiletet av denne undervurderte fisken.
Det er lett å tenkje seg at maten blir øydelagt av å bli pakka inn i store mengder salt, og bakt på relativt høg varme. Men sanninga er at saltbaking av fisk, kylling eller grønsaker gjev svært saftig og smakfullt resultat med berre eit hint av salt.
Saltvatnet under båten koker av makrell. Vi rekk knapt senke snøret før det bit på dei fem krokane. Utruleg nok hankar vi opp seks sølvblanke, sprellande fisk. Kokken eg har med i båten fortel at han har med «soppsoya» i gåve. Vi bestemmer oss der og då for at det blir råmarinert makrellfiletar av deler av fangsten.
Mange klassiske rettar har blitt til takka vere uhell og misforståingar. Den svenske «najad-lax» – som faktisk blir produsert her til lands – er ein kombinasjon av gravlaks og røykt fisk. To elementære konserveringsmetodar som har smelta saman – med fisk som smeltar på tunga.
Den spanske kjærleiken til paella er grenselaus, nåde den som tuklar med tradisjonen! Men der det finns ekte kjærleik, er det også rom for forsoning og å tilgje ein stakkars skandinav som trør feil.
Tenk deg ein sommardag fri for skyer på himmelen, varm bris og nokre myggstikk på leggen. Eit sildebord utan ende i den svenske skjergarden. Med gubberøre med spekesild og andre slike rettar, kan du drøyme deg vekk når som helst.
Fiskekakene til mor vi har vi slått fast er knallgode. Men dei blir løfta til ein ny dimensjon i lag med potetmos og ikkje minst råsteikte grønsaker frå eigen kjøkkenhage.
Ein sjeldan gang er det like varmt her nord som i dei latinske landa vi tradisjonelt har eksportert klippfisk og tørrfisk til. Denne lune salaten er ein liten hyllest til dei som har tatt imot og foredla desse fantastiske råvarene – og til den varme årstida.
Kvitløkreker – eller gambas al ajillio – har ikkje fått namnet sitt for ingen ting. Retten frå Spania inneheld riktignok meir reker enn kvitløk, men her får rekene mykje smaksfølgje av ein handfull ingrediensar som gjev ein liten smakseksplosjon når dei treff smakslaukane.
Når vi ein sjeldan dreg opp ein større torsk heime på Vestlandet, er far min rask med å tinge hovudet. Både kjakane og tunga er ei delikatesse. Men han har tid gode å smake friterte torsketunger og torskekjakar med ein syrleg tomatsalsa til.