Matvareindustrien har gjort sitt for å sette det naturlege feittet til grisen i dårleg lys. Men er det eigentleg «eit fett» kva feit del av svinet du bruker? Smult er ikkje det verste alternativet når du skal bake, fritere eller lage eit bakteriefritt «lokk» på toppen av glaset med paté.
Mange klassiske rettar har blitt til takka vere uhell og misforståingar. Den svenske «najad-lax» – som faktisk blir produsert her til lands – er ein kombinasjon av gravlaks og røykt fisk. To elementære konserveringsmetodar som har smelta saman – med fisk som smeltar på tunga.
Sjølv om mange drøymer om å lage si eiga spekeskinke, gjer dei færraste alvor av det. Men om du nøyer deg med deler av skinka, kan du sikre eit utmerka spekemat-resultat utan tilgang på stort anna enn ei vakuummaskin og eit kjøleskap.
Du treng ikkje leige inn tangodansarar for å lage ein argentinsk asado, sjølv om det lettar på stemninga. Men du trenger derimot mange gode venner og godt med tid når du heng opp eit heilt lam over grillen.
Indrefileten frå viltet er eit av jegeren sine trofé når han fell dyret sjølv. Filetane er så møre at dei treng minimalt med steiking eller annan behandling. Men det kanskje beste alternativet er å grave filetane frå elgen, hjorten, reinsdyret eller rådyret.
Låra frå mi aller første rådyrjakt blei speka på to ulike vis. Det eine låret blei delvis beina ut, deretter salta/krydra (med salt, einebær og honning) og til slutt surra opp. Spekinga blei gjort i «friluft» i spekerommet mitt. Det andre låret blei salta og krydra på same vis, men speka rundt (utan utbeining).
Lakesalting er ein gammal tradisjon her til lands, av mange orsakar. For det første kan ein både konservere fisk eller kjøtt for kortare eller lenger tid – avhengig av styrken på laken. For det andre kan du sikre eit saftigare resultat, spesielt om du lar svor og beingrind sitte på ytrefileten til grisen, slik at du står igjen med ein ekte svinekam. Lettsalting og lettrøyking gjer underverker.
For mange er tanken på å ete hjartet til eit anna levande vesen vanskeleg å takle. Men dei fleste som smaker på ei skive speka hjortehjarte syns det er snadder, og vil ikkje kjenne stor forskjell frå speka kjøtt frå andre delar av dyret.
Kva er ei pølse frå eller til i førjulstida? Vel, ei dampepølse til pinnekjøttet eller julemiddagen kan heve måltidet frå godt til særdeles godt. Gjer du som nordfjordingane, blander du det meste av det aller beste frå slaktetida i pølsene.
Mi private erfaring er at landet er bortimot delt i to; mellom dei som syns nysteikte skiver med blodpølse og sukker eller sirup til er snadder, og dei som syns heile konseptet med blod som råvare er heilt forkasteleg.