Kva er ei pølse frå eller til i førjulstida? Vel, ei dampepølse til pinnekjøttet eller julemiddagen kan heve måltidet frå godt til særdeles godt. Gjer du som nordfjordingane, blander du det meste av det aller beste frå slaktetida i pølsene.
Fordelen med å slakte eigen gris, er at du har enkel tilgang på grisehovudet og ikkje minst dei fantastiske svinekjakane. Heldigvis finns det slaktarar og butikkar med ferskvaredisk som sel denne knallgode råvara for ein relativt rimeleg penge.
Mi private erfaring er at landet er bortimot delt i to; mellom dei som syns nysteikte skiver med blodpølse og sukker eller sirup til er snadder, og dei som syns heile konseptet med blod som råvare er heilt forkasteleg.
For alle som har lyst til å lage si eiga spekeskinke er draumen å matche smaken til dei svinedyre skinkene frå Italia og Spania. Erfaringa på Far min sitt kjøkken er at nøkkelen er å grovsalte skinka mesteparten av salteperioden. I tillegg må du sette av tid til å passe på skinka til den er klar om to års tid. Hoppeskinke frå Telemark er vegen til målet.
På nokre år har den spanske chorizo-pølsa gått frå å vere bortimot ukjend til basissortiment i butikkhyllene. Enten du griller eller surrar den i sider i fersk tilstand, eller vel å speke chorizoen, får du nærkontakt med ein livlig latinar.
Heime på kjøkkenet til mor mi og far min var det alltid ei ladning med tørrpulverposer frå ein viss suppeprodusent i ei skuff ved komfyren. På det viset blei vi kjent med rettar frå fjerne og mindre fjerne verdshjørne, dessverre i ein svakare utgåve enn originalen. Biff Stroganoff er aller best lagd frå botnen av.
På Far min sitt kjøkken har vi lagd pølser på eigenhand i mange år. Men du kjem ikkje nærare den perfekte pølsa enn om du får hjelp av ein tidlegare norgesmeister. For det er i dei avgjerande detaljane at kunnskapen verkeleg har fotfeste.
Juleskinke, påskeskinke, sommarskinke. Kjært born har mange namn, og matvareindustrien treng å strekke sesongen. Men uansett når på året du legg skinka i lake nokre veker, for deretter å trekke den, så har du både middag og pålegg i lange baner.
I mine år i Bergen fann eg rett som det var vegen bak i smauet der kafeen Olas inn haldt til. Her serverte dei såkalla bayonneskinke med bernaisesaus til. Kosten var akkurat som far min ville ha den når han ein sjeldan gong drog til by’n.
Kvar sommar drar vi som til dagleg lever på Far min sitt kjøkken til vakre Iungdalen i Skarvheimen. I desse grønne, fuktige dalstrøka er det overflod av mjølkeprodukt og kjøtt frå frittbeitande grisar. Slikt blir det saftig kjøttpudding av.