Piadina – flatbrød på italiensk

Dei fleste kulturar har sin variant av flatbrødet, som regel ei enkel blanding av mjøl og væske, steikt på ei varm flate – slik mennesket har gjort i tusenvis av år. Men du kan fylle «flatbrød» som den italienske piadinaen med smakfull spekeskinke, mozarella, ruccola-salat og godsaker du normalt finn på slektningen pizza.

Her på Far min sitt kjøkken er vi både glade i flatbrød og «handmat», enten det er meksikansk quesadilla, lamme-shish-kebab frå Midtausten eller piadina frå Emilia Romagna-regionen i Nord-Italia.

Piadinaen blei ikkje akkurat funne opp i går, sjølv om den er uhyre populær mat i dei italienske fjellområda. I Emilia Romagna er den mange stader like vanleg som slektningen pizza på menyen. Men den slektar og på qesadillaen, ved at ein fyller halv lefsa med godsaker, bretter den over og steiker begge «halvmånane» i steikepanne eller på grillen.

Sjølv får eg frysningar av tanken på dei første tuggene av piadina med skinke, tomat, ruccola og ost på ein stopp på veg frå Gardasjøen til Ortisei sommaren 2019.

Nei, piadinaen skal skrive seg tilbake til 1200-talet før Kristus. Den blei endå meir populær på 400-talet før Kristus, då den blei eit symbol på velstand for dei religiøse i feiringa av Jupiter. I 1371 skriv kardinalen Ángel de Grimoard om eit bakverk lagd av mjøl, vatn og salt, i blant lagd med mjølk i staden for vatn og litt svinefeitt i verket «Descriptio Romandiolae».

Men den neste hundre og tusenvis av åra blei piadinaen – akkurat som flatbrødet her heime – ein sjølvsagt del av den enkle serveringa under dei få måltida fattigfolk kunne ta seg råd til.

I dag er dette standard «handmat» i Emilia Romagna-regionen og for så vidt nærliggjande fjellområde i Italia, som regel fylt med godsaker. Ein slags pizza med slektskap til quesadillean, fylt med mykje av det same du finn på ein god pizza. Eg vel varianten med god spekeskinke, bøffel-mozarella, tomat og ruccola-salat.

Eg må innrømme at eg prøvde ut eit par variantar av deiga eg fann via Google, før eg landa på den under. Feitt og smult opplever som enklare å arbeide inn i ei elastisk deig enn olivenolje. Den eine deiga eg brukte olivenolje i enda i alt for harde og stive piadina. Smult duger godt, og gjev eit godt resultat om du følgjer framgangsmåten under.

Oppskrift på piadina med fyll med basilikum, mozarella, ruccola og spekeskinke

  • 500 gram kveitemjøl
  • 100 gram kverna spekk eller smult
  • 1,5 teskei bakepulver
  • 1/2 teskei salt
  • 2,5 desiliter mjølk eller vatn

Start med å ta ut mjølka av kjøleskapet, og la den står til den er romtemperert (14-18 grader).

Hell bakepulver, kveitemjøl og spekk i bakebollen i ei kjøkkenmaskin med eltekrok.

Dersom du bruker smult, er det lurt å kutte den i små terningar. Då fordeler den seg betre.

La kjøkkenmaskina gå på låg hastigheit (på min Kenwood betyr det «minimum»). Spe med litt og litt mjølk, til du har ein fin ball. Det tar fem minutt.

Pakk deiga inn i plastfolie og la den kvile i kjøleskapet i ein halvtimes tid.

Dersom du vil ha litt store piadina, kan du dele deiga i fire like deler (a om lag 190 gram), eg valde seks på om lag 140 gram.

Arbeid i hop kva del av deiga med handflata på kjøkkenbenken til den er heilt rund, om lag ti centimeter i diameter. Bruk alltid litt kveitemjøl for å hindre at deiga klistrar seg til flata.

No kan du begynne å kjevle ut deiga. Du skal ikkje snu på kjevlet, berre deiga. Husk at du alltid skal kjevle rett fram og tilbake på benken, så snur du deiga litt etter litt rundt, slik at resultatet blir ei heilt rund leiv om lag tre millimeter tjukk.

Når alle leivane er rulla ut, setter du på ei steikepanne med glatt overflate (non-stick) på middels høg varme – eller, som den vestlendingen eg er, tar i bruk steiketakka (fyr den opp på steg 7 av 10, sett den heller ned på 6 når takka er rykande varm).

Bruk gjerne ein gaffel til å prikke hol i leiva, slik at flatbrødet blir steikt på innsida og. Pensle begge sider av leivane med eit tynt lag vanleg olivenolje.

Ikkje legg i leivane før panna/ er nesten rykande varm. Kvar leiv skal steike om lag eitt til to minutt per side.

Når brødet er steikt på eine sida, snur du den, og presser brødet ned mot steikepanna med ein steikespade for at den skal bli jamt steikt på undersida og.

Legg leivane oppå kvarandre inni eit stor kjøkkenklede, då held dei seg mjuke til fase to – når du skal «montere» dei og varme dei i steikepanna eller på grillen.

Før du serverer piadinaen, skal «flatbrødet» og godsakene inni varmast opp. Du kan bruke ei stor steikepanne, rista på bålpanna eller grillen. Her er eit forslag til ingrediensar du kan fylle brødet med:

  • To lange skiver med god spekeskinke per piadina
  • Fire pakkar bøffel-mozarella
  • Ein pakke ruccola-salat
  • Fire, fem stor, gode tomatar
  • Litt god olivenolje
  • Nykverna peppar

Sil laken av mozzarellaen, og tørk av den med kjøkkenpapir. Skjær den i ein halv centimeter tjukke skiver.

Skyll forsiktig basilikum og ruccola i eit dørslag. Legg eit par lag kjøkkenpapir på arbeidsbenken, og tørk forsiktig av basilikum og ruccola. Skyll og av tomatane, og del også desse i ein halv centimeter tjukke skiver.

Finn fram ein piadina, brett den forsiktig på midten (pass på at den ikkje knekk). Fyll halv parten av piadinaen med nokre skiver mozarella, tomat, litt basilikum, en neve ruccola og eit par skiver skinke. Ha på litt god olivenolje og eit par dryss med nykverna peppar.

Brett saman piadinaen, og varm – for eksempel på grillrista – nokre minutt, til osten smeltar og brødet får litt farge. Steik piadinaen på begge sider. Server med ein god, gjerne med eit lett, godt sommarøl til.

Legg att eit svar

Epostadressa di blir ikkje synleg. Påkravde felt er merka *

Denne nettstaden brukar Akismet for å redusere søppelpost. Lær korleis kommentarane dine vert handsama.