For nokre år sidan visst knapt nordmenn at svinenakken var ein av dei finaste delane av grisen. I staden har dette utmerka kjøttet – med flotte render av passe mykje feitt – blitt skiva opp og grilla nokre minutt til eit ganske seigt resultat som nakkekotelett. Tar du deg tida til å la grillen arbeide for deg ein liten arbeidsdag, kan du heller by gjestane på pulled pork.
«Kokkemat» er eit eige omgrep blant proffane på kjøkkenet. Det er altså favorittmaten til dei som sveittar over grytene i så lange økter at Arbeidstilsynet ville vore uroa om dei visste om det. Langkokte lammeskankar er kanskje den aller beste maten frå proffane sine eigne gryter.
Sjølv om partane i konflikten i Midtausten er ueinige om det meste, er det forbausande mange likskapar på menyen for lettvint mat. Lamme-kebaben finn du oftast idet palestinske kjøkken, men den ligg også over glørne når israelarane fyrer opp grillen.
Vi som har vakse opp på heilsteikt – eller rettare sagt ihjelsteikt – kylling syns at både vi og fuglen fortener å bli steikt med respekt for råvarene. Lakesalting og svak varme i steikeomnen er riktig medisin for eit uventa godt resultat.
Har du tenkt over at det flyr tusenvis av festmiddagar over hovudet på deg kvar vår, sommar og haust? Ikkje det? Vel, enten du feller and og gås sjølv, eller går i butikken for å handle råvarene, er konfiterte andelår – eller confit de canard – måltid utanom det vanlege.
Når det meste på restaurantmenyen er framand, får du enten peike på den freistande retten til gjestane på nabobordet, eller ta ein rå sjanse. Det var slik eg blei kjend meg boeuf bourguignon på ein bistro i Paris for aller første gong.
På slutten av 1980-talet rakna Berlin-muren. Aust-Europa låg vidopen for alle med eventyrlyst og ei slunken lommebok. Kompisane mine og eg la bak oss byar vi knapt klarte å uttale namnet på, og på kvar stopp bestilte vi zupa gulaszowa – gulasjsuppe.
Uventa – eller venta – gjester i juletida skal behandlast med respekt, sjølv om du aller helst vil slange deg på sofaen og stenge verda ute. Pakk det dårlege samvitet og lamerullen inn i lomper, og smør passe tjukt på med heimelagd rødbetsalat.
Av og til skulle ein ønske ein kunne sjå inn historia si glaskule, og avsløre kven som i ein lys augneblink fann ut av det lite kjøttfylte stykket mellom ribbene og halsen på sauen og lammet kunne fyllast med litt meir kjøtt, krydder og andre godsaker, og rullast i hop – for deretter å kokast og leggast i press.
Vi som både elskar og misliker Amerika, har mange grunnar til gjere det aller første. I dei amerikanske sørstatane er rettar frå dei aller billigaste delane av dyra festmat av beste merke. Spareribs grilla på svak låg varme er med dette adoptert som ny, norsk grillfavoritt.