Liker du ikkje sild? Vel, då har du ikkje prøvd denne gratinerte silde- og potetgratengen, ein slags norsk slektning av den svenske klassikaren ”Jansons fristelse”. Mild og fyrig på ein gong, fin som oppvarming på julebordet.
I slekta mi er silda både eit bilete på velstand og fattigdom. Den var redninga i krigstid og uår, og orsaka til kortvarig rikdom den gong den blei kalla havets sølv. Men lysta på spekesilda har aldri endra seg.
Er du heldig plassert i landet, kjem haustlammet i hus omtrent samstundes som dei siste restane av grøda frå kjøkkenhagen. Då er det på sin plass med ein enkel og rask lammemiddag som minner oss om kor utruleg heldige vi er som kan hauste av ferske råvarer med smak av vårt eige omland.
For far min finns det knapt noko flottare å by sine eigne ungar enn sjølvfiska hummar. Men ettersom «kardinalen frå havet» er ein så sjeldan gjest sjølv for oss langs kysten, må det bli eit festmåltid når ein først får den i teina – helst hummar servert med blomkålkrem og bondebønner.
Med ein nitrist sommar bak oss, er det på tide å føre høgtrykket inn over kjøkkenbenken. Ein kjele med pottetett lokk og ventil fører med seg solskin for alle hobbykokkar. Trykkokeren er nemleg den mest fabelaktige oppfinninga for alle som lagar mat sidan elden. Fårikålen lagar koker du på ein god halvtime!
Krabbesesongen på hausten er kort og intens for mange av oss. Og denne ettertrakta råvara er utan tvil aller best heilt fersk og litt lunka. Nedfrysing blir sjeldan så bra som ein skulle ønske. Men dersom du har nokre hundre gram krabbekjøtt på lur, er denne enkle retten med krabbe på ein brødbit fin å ha i bakhand.
Far min sitt kjøkken feirar eitt år med ein dessert far min ikkje klarte å ligge unna. Blåbærsuppe med heimelagd vaniljeis er med dette uoffisielt kåra til den beste avslutninga på middagen i vår familie.
Alle snakkar om lammesteika. Men faktum er at den langt mindre og av den grunn meir underskattta lammebogen er eit minst like saftig alternativ til søndagsmiddag. Ikkje minst når den har steikt så lenge i omnen at kjøttet fell frå beina av seg sjølv.
Julegåva til den som har absolutt alt, inkludert næringsvett, bør i år vere eit solid glas med hermetiserte plommer. Aller helst lagd av deg sjølv. Slik frukt i sukker- og vaniljelake utviklar ein bærsmak du ikkje finn maken til i det norske kjøkken.
Sjølv om langt fleire butikkar leverer pølser i alle slags fasongar og smakar, er det nesten ingen som kan konkurrere med heimelagde pølser. Det er heller ikkje noko av det eg har lagd på mitt eige kjøkken som har resultert i meir ros frå gjestane mine enn tarmar stappa fulle av smakfullt kjøtt og krydder.