Når bæra heng tunge på buskene i hage og utmark, kjem det dårlege samvetet snikande. Burde eg ikkje safte og sylte alt eg ser? Eit stykke bak i minnelageret, dukkar det opp minne om bringebær- og ripssaft himmelsk intens i smaken, men og bitre bilete frå barndommen av overgjæra saft.
For dei av som husker radiolegenda Bjørge Lillelien sine berømte ord «Saken er biff», ga ikkje det spontane gledesutbrotet nødvendigvis assosiasjonar til storfekjøtt. Mange av oss har nemleg vore meir vande med å hente biffen frå havet. Grava kvalkjøtt kan vere like smakfullt som spekemat frå sydlege strøk.
Far min er ikkje så glad i grønsaker. Men blomkål er bortimot festmat. Ikkje rart, kanskje, ettersom den smakar heilt vidunderleg – og har vore dyrka på Vestlandet sidan 1600-talet. Dersom du vispar i hop ei ostesaus, gratinerer den og pyntar den med skinke, er festen i gang.
Stadig fleire norske småbruk blir lagt ned. Men det betyr ikkje at dei små jordlappane ikkje kan brukast til litt sommaravl av dine heilt eigne griser. For å realisere tanken, er det smart å gå i lag med andre med same interesse. La grisane springe (nesten) fritt, det er vår…
Våren og sommaren kjem fort, og forlèt oss nesten raskare. Det er lett å kjenne avmakt når grønsaker ikkje blir brukt mens dei er på sitt mest spenstige og smakfulle. Men ei av dei største gledene er å lage seg ei potet- og purreløksuppe – det franskmennene kallar vichyssoise.
Lakse- eller ørret-tartar med sitrongele på toasten er rått godt. Ei kjapp lita og mild munnfull som gjestane kan kose seg med før du serverer endå kraftigare saker.
For nokre år sidan visst knapt nordmenn at svinenakken var ein av dei finaste delane av grisen. I staden har dette utmerka kjøttet – med flotte render av passe mykje feitt – blitt skiva opp og grilla nokre minutt til eit ganske seigt resultat som nakkekotelett. Tar du deg tida til å la grillen arbeide for deg ein liten arbeidsdag, kan du heller by gjestane på pulled pork.
Ramsløken har blitt ein farsott blant matinteresserte nordmenn. Denne viltveksande kvitløken har fabelaktige eigenskapar og smak, men du bør vere med på ein liten dugnad for å hindre at den kjem i fare. Plant den i din eigen ramsløk i hagen eller i eit passande skogsområde nær deg.
Steinbiten har ein tanngard som skremmer vatnet av dei fleste på høglys dag. Men skinnet er overraskande mjukt og fiskekjøttet blant det mest suverene havet kan servere oss. Dessverre er steinbiten sterkt truga, og bør nytast med stor respekt.
Brett fisken inn i pakke, ta den med på tur og legg den over grillen. Franskmennene kallar teknikken «en papilotte», italienarane snakkar om «al cartoccio». Når varmen aukar inni pakken, og pakken er utstyrt med litt væske, blir råvarene dampa – og alle gode smakar held seg inni pakka.